Ku itariki ya 9 Mata 1994, Jenoside yakorewe Abatutsi yari imaze igihe igenda ikwira hirya no hino mu gihugu.

Yanditswe: BYIRINGIRO ISRAEL
Itariki: 2025-04-09 12:19:26

Topperzmind

Ku itariki ya 9 Mata 1994, Jenoside yakorewe Abatutsi yari imaze igihe igenda ikwira hirya no hino mu gihugu. Mu buryo bwihuse, ubwicanyi bwari bwatangiriye mu mujyi wa Kigali, ariko bwakomeje no mu bindi bice by’igihugu. Abatutsi bari barahungiye ahantu hatandukanye, harimo mu miryango yabo, mu nsengero, mu mashuri, ndetse no mu bindi bice bitandukanye. Interahamwe n'abasirikare b'ubutegetsi bashyize mu bikorwa gahunda yo kwica Abatutsi mu gihugu hose, kandi igikorwa cy'ubwicanyi cyakomeje kugera mu turere twose tw'u Rwanda. Dore uko Jenoside yari imeze muri buri karere k'u Rwanda ku itariki ya 9 Mata 1994: 1. Kigali (Umujyi wa Kigali): Gahunda y'ubwicanyi: I Kigali, Jenoside yatangiye mu buryo bukomeye cyane ku itariki ya 7 Mata, nyuma y'ihirikwa ry'indege ya Perezida Habyarimana. Ku itariki ya 9 Mata, ubwicanyi bwakomeje kwiyongera mu bice bitandukanye by’umujyi, cyane cyane muri Nyamirambo, Biryogo, Kabeza, na Nyarugenge. Abatutsi bari barahungiye muri kiliziya, mu mashuri, ndetse no mu bigo by’amashuri, aho Interahamwe n’abasirikare bari babatwikirije inkongi y'umuriro, babica mu buryo bw’ubugome. Ingaruka: Kigali yasizwe n’ibikomere byinshi, abicanyi bari bagiye bakurikirana Abatutsi basiga ababo bagiye mu byabo. Gusa, hari n'abantu bashoboye gukizwa cyangwa guhungira hanze y’umujyi. 2. Butare (Akarere ka Butare): Gahunda y'ubwicanyi: Mu karere ka Butare (ahari umujyi wa Huye), ubwicanyi bwatangiye mu buryo bukomeye nyuma y'itariki ya 7 Mata, kandi ku itariki ya 9 Mata, ibikorwa by’ubwicanyi byari bikomeje kwiyongera. Interahamwe n’abasirikare bagiye batsembatsemba Abatutsi mu bice by’amashuri nka Université Nationale du Rwanda (UNR) ndetse no mu nsengero. Ibi byahereye mu bice by’ahantu habaye ibikorwa byo gutabara abantu. Ingaruka: Abatutsi bari barokotse mu Butare barimo kugerageza guhunga ibitero bya Interahamwe, nubwo hari benshi mu bahungiye mu mashuri na kiliziya babashije kurokoka. 3. Gitarama (Akarere ka Muhanga): Gahunda y'ubwicanyi: I Gitarama, Jenoside yateye imbaraga cyane nyuma y'itariki ya 7 Mata, aho Interahamwe n’abasirikare bahagaritse imodoka zitwara abantu, bagafata Abatutsi barimo guhinduka impunzi. Ku itariki ya 9 Mata, ibikorwa by’ubwicanyi byageze ku rwego rwo hejuru, ahenshi biba mu buryo bwihuse. Abatutsi benshi batandukanye barishwe. Ingaruka: Gitarama yahindutse ahantu h’ibyago byinshi, abaturage benshi barashwe cyangwa baricwa mu buryo bw’umwihariko, ndetse hakaba n’abenshi babashije guhungira mu bice by’amashuri. 4. Gisenyi (Akarere ka Rubavu): Gahunda y'ubwicanyi: Mu karere ka Gisenyi, Jenoside yari ikomeje kwiyongera cyane, cyane cyane ku itariki ya 9 Mata. Interahamwe n’abasirikare bafashe Abatutsi bari barahungiye mu bikorwa by’ubuhunzi mu bice by’ahantu hatandukanye. Abatutsi benshi batashoboye kurokoka, nyuma y’uko abasirikare n’Interahamwe babarimbuye mu buryo bwihuse. Ingaruka: Gisenyi yasizwe n’ibikomere by’ubwicanyi, hamwe n’abacitse ku icumu benshi bagiye guhungira i Goma muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo. 5. Kibuye (Akarere ka Karongi): Gahunda y'ubwicanyi: Mu karere ka Kibuye, Jenoside yakozwe ku buryo bukomeye cyane, aho hari ibikorwa by’ubwicanyi byakorewe Abatutsi bari barahungiye mu nsengero, mu mashuri, ndetse no mu bice bitandukanye by’umujyi. Ku itariki ya 9 Mata, Interahamwe n’abasirikare bagize uruhare runini mu kwica Abatutsi. Ingaruka: Abatutsi benshi basizwe n'ubwicanyi bukabije. Abacitse ku icumu barenga ibihumbi, kandi igice kinini cy’aka karere cyarajegajeguwe. 6. Ruhengeri (Akarere ka Musanze): Gahunda y'ubwicanyi: Ruhengeri yari imwe mu turere twatewe cyane n’ubwicanyi bwa Jenoside. Interahamwe n’abasirikare bakoresheje imbaraga nyinshi, bica Abatutsi mu buryo bweruye, cyane cyane ku itariki ya 9 Mata. Abatutsi bari barahungiye mu bice by’amashuri na kiliziya. Ingaruka: Ruhengeri yasize abarokotse benshi, nubwo hari n’abatutsi benshi barashwe mu buryo bw’umwihariko. 7. Cyangugu (Akarere ka Rusizi): Gahunda y'ubwicanyi: Cyangugu, kimwe n'utundi turere tw’u Rwanda, byahuye n’ubwicanyi bukomeye. Interahamwe n’abasirikare babashije gukurikirana Abatutsi bari barahungiye mu bice bitandukanye, bitabaza abacungagihugu kugira ngo babirukane cyangwa babice. Ku itariki ya 9 Mata, ibikorwa by’ubwicanyi byari bitangiye gufata indi ntera. Ingaruka: Abatutsi benshi bagiye bashyirwa ku rugamba rw’ubwicanyi, ndetse abarokotse benshi babashije guhungira i Kivu mu gihugu cya Congo. 8. Kibungo (Akarere ka Ngoma): Gahunda y'ubwicanyi: Mu karere ka Kibungo, Jenoside yakozwe ku buryo bwihuse cyane, ahenshi Interahamwe n’abasirikare barimo gufata Abatutsi, bakabarimbura mu buryo bw'umwihariko. Abatutsi bari barahungiye mu nsengero n'ahandi, aho ubwicanyi bwakorerwaga mu buryo bwo kwica no guhashya abaturage. Ingaruka: Kibungo yasize ibikomere n’imibereho ikomeye nyuma y’ubwicanyi bukabije. Jenoside yari ikomeje kugenda ikwirakwira mu bice byose by’igihugu, abantu benshi barashwe, abandi baricwa mu buryo bw’amarorerwa, kandi abacitse ku icumu barageze mu bibazo bikomeye. Benshi mu barokotse Jenoside bahungiye mu bihugu bihana imbibi n’u Rwanda, kandi ibikorwa by'ubutabera byatangiye gukorwa nyuma y’umwaka wa 1994, ndetse ibikorwa byo gusana igihugu byatangiye nyuma y’ihagarikwa rya Jenoside. Kwibuka Jenoside, gusobanura amateka yayo no kubaka amahoro no ubumwe mu gihugu ni ingenzi mu kugera ku cyerekezo cy’ahazaza heza....



News Image

Rayon Sports yaciye bugufi yemera gukina na Mukura VS

Rayon Sports yemeye gukina na Mukura VS nubwo itishimiye imyanzuro ya FERWAFA Ikipe ya Rayon Sports...

On: 20-04-2025 at 04:12PM

News Image

Abatuye muri utu duce barasabwa kuba maso by’umwihariko! Meteo Rwanda yasabye abanyarwanda kwitegura imvura nyinshi kuva mu ijoro ryo kuwa 11 kugeza tariki 13 Mata 2025

Ikigo cy’Igihugu gishinzwe Ubumenyi bw’Ikirere Meteo Rwanda, cyateguje Abaturarwanda ko hateganyijwe...

On: 15-04-2025 at 05:54AM

News Image

Nyuma yuko Kalisa Joseph na Mugabo Edward bafunzwe kubera urupfu rw’umukobwa witwa Uhumuza bari kumwe, Muganga yatangaje icyateye urupfu rwe

Nyuma yo gufungurwa by’agateganyo kwa Kalisa Joseph ukomoka mu Rwanda umaze kwamamara mu kuvanga imi...

On: 15-04-2025 at 05:53AM

News Image

Ku itariki ya 9 Mata 1994, Jenoside yakorewe Abatutsi yari imaze igihe igenda ikwira hirya no hino mu gihugu.

Ku itariki ya 9 Mata 1994, Jenoside yakorewe Abatutsi yari imaze igihe igenda ikwira hirya no hino m...

On: 09-04-2025 at 12:19PM

News Image

Akamaro ko kurya Ibihumyo

Ibihumyo Bibamo amoko atandukanye :Hari ikiciro cy'Ibihumyo birirwa  ndetse n'Ibihumyo bitaribw...

On: 13-03-2025 at 06:44AM

News Image

Ukraine yarashe ‘drones’ 337 mu Burusiya mu ijoro rimwe

zo ndege zahanuwe mu bice bitandukanye by’u Burusiya birimo Kursk, Belgorod, Bryansk, Voronezh, Kalu...

On: 11-03-2025 at 08:28AM

News Image

APR FC yinjije arenga miliyoni 120 Frw ku mukino yakiriyemo Rayon Sports

Uyu mukino waciye agahigo ko kuba uwa kabiri winjije amafaranga menshi kuri Stade mu Rwanda, warangi...

On: 11-03-2025 at 08:24AM

News Image

Nta muntu urakora nk’ibyo nakoze kandi nta muyobozi wangaruye muri Rayon Sports - Robertinho mumvugo ikomeye

Umunya-Brazil, Robertinho utoza Rayon Sports yavuze ko nta mutoza urakora nk’ibyo yakoze muri iyi ki...

On: 10-03-2025 at 11:22AM

News Image

Musk yacecekesheje Minisitiri wo muri Pologne

Musk amaze gutanga muri Ukraine ibikoresho 40,000 bitanga murandasi muri Ukraine kuva mu 2022.Ingabo...

On: 10-03-2025 at 11:17AM

News Image

Suède: The Ben agiye guhurira mu gitaramo n’abarimo Ya Levis na Timaya

The Ben yatumiwe mu bitaramo bya ‘One Love Music Festival’ biteganyijwe muri Suède kuva ku wa 15 k...

On: 08-03-2025 at 09:07AM

News Image

Kevin Kade na Chriss Eazy bagiye guhurira kuri album

Chriss Eazy na Kevin Kade bari mu bahanzi bamaze kubaka izina mu buryo bukomeye mu Rwanda, bagiye ...

On: 08-03-2025 at 09:03AM

News Image

The Ben na Bwiza bitozanyije n’itsinda ry’abacuranzi rizabafasha mu gitaramo

The Ben na Bwiza bamaze kugera mu Bubiligi, bakoranye imyitozo n’itsinda ry’abacuranzi rizabafasha...

On: 08-03-2025 at 09:01AM

News Image

Tanzania: Hagiye kubakwa Arena izatwara miliyoni 172$

Perezida wa Tanzania, Samia Suluhu Hassan, yemeje ko bagiye kubaka inzu y’imyidagaduro (Arena) iza...

On: 08-03-2025 at 08:54AM

News Image

Chriss Eazy yageze muri Suède

Chriss Eazy utegerejwe mu gitaramo agomba gukorera muri Suède, yamaze kugera mu Mujyi wa Stockholm...

On: 08-03-2025 at 08:44AM

News Image

Abasirikare 438 batojwe na RDF binjijwe mu Ngabo za Centrafrique

Icyiciro cya gatatu cy’abasirikare ba Centrafrique batojwe n’Ingabo z’u Rwanda cyasoje amasomo. Ni...

On: 08-03-2025 at 08:38AM

News Image

Muhanga: Umugabo yiciwe n’imbabura mu nzu yari acumbitsemo

Polisi y’u Rwanda yatangaje ko umugabo witwa Nzayisenga Jean Claude wari utuye mu Karere ka Muhang...

On: 08-03-2025 at 08:29AM

News Image

“Love and Lies” – Filime Igiye Guhindura Amateka muri Sinema Nyarwanda!

Sinema nyarwanda iri kwinjira mu bihe bishya, kandi filime nshya “Love and Lies” ni kimwe mu bihanga...

On: 06-03-2025 at 07:28AM

News Image

Perezida Ndayishimiye yategetse ingabo ze kwirukana M23 muri Kivu y’Amajyepfo

Perezida w’u Burundi, Evariste Ndayishimiye akomeje kwenyegeza intambara yo mu burasirazuba bwa Repu...

On: 06-03-2025 at 04:52AM

News Image

Uwavuye Iwawa ahindutse kurusha abandi muri buri karere azajya ahabwa inka

Minisitiri w’Ubutegetsi bw’Igihugu, Mugenzi Patrice yavuze ko uwagororewe Iwawa bizajya bigaragara k...

On: 06-03-2025 at 04:49AM

News Image

The Ben yongeye gusaba imbabazi Bull Dogg, ateguza indi ndirimbo na Diamond

The Ben yongeye guca bugufi asaba imbabazi Bull Dogg ahamya ko bamaze iminsi barebana ay’ingwe nyuma...

On: 04-03-2025 at 05:42AM

News Image

ITSINDA " THE VOCAL BAND RIHINDUYE UMUZIKI NYARWANDA RIGIYE GUKORA AMATEKA KW ' ISI MENYA BYINSHI"

Muraho neza, Twitwa The vocal Band tukaba dukora music iri live Intego yacu nugukora music yose Y...

On: 04-03-2025 at 04:20AM

News Image

U Rwanda rwatumije Ambasaderi w’u Bwongereza

Minisiteri y’Ububanyi n’Amahanga n’Ubutwererane yatumije Ambasaderi w’u Bwongereza mu Rwanda, Alison...

On: 28-02-2025 at 03:50AM

News Image

Hasigaye 37 gusa: Urugendo rw’u Rwanda mu kurandura ibibembe mu gihugu

Raporo y’Ishami rya Loni ryita ku Buzima (OMS) ya 2024, igaragaza ko u Rwanda ruri mu bihugu biri ku...

On: 28-02-2025 at 03:25AM

News Image

Abarenga 1400 bahawe amahirwe yo gusura Pariki ya Nyungwe ku buntu

Ubuyobozi bwa Pariki ya Nyungwe bwageneye abarenga 1400 bayituriye amahirwe yo kuyisura ku buntu kug...

On: 28-02-2025 at 03:18AM

News Image

Gen (Rtd) Kabarebe yagaragaje igihe Tshisekedi yatangiye gutegura intambara ku Rwanda

Umunyamabanga wa Leta muri Minisiteri y’Ububanyi n’Amahanga n’Ubutwererane, Gen (Rtd) James Kabarebe...

On: 26-02-2025 at 10:12AM

News Image

Lionel Messi na Luis Suárez bahaniwe imyitwarire mibi

Shampiyona y’Icyiciro cya Mbere muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika (MLS), yahannye Lionel Messi na Lu...

On: 26-02-2025 at 03:05AM

News Image

DURING A PERIOD OF CALM IN THE CONFLICT BETWEEN HAMAS AND ISRAEL

During a period of calm in the conflict between Hamas and Israel, Hamas sent four people back to Isr...

On: 20-02-2025 at 04:17PM

News Image

Gatsata: Imodoka eshatu zakongokeye mu igaraje, zikongeza n’inyubako

Imodoka eshatu zahiriye mu igaraje riherereye mu Murenge wa Gatsata mu Karere ka Gasabo zirakongoka ...

On: 19-02-2025 at 11:08AM

News Image

Jose Chameleone agiye kubagwa

Umuhanzi w’icyamamare Jose Chameleone agiye kujyanwa mu gikorwa gikomeye cyo kubagwa urwagashya mu m...

On: 19-02-2025 at 05:49AM

News Image

Umugabo wa Rihanna yagizwe umwere

Umuraperi A$AP Rocky, umugabo w’umuhanzikazi Rihanna, yagizwe umwere n’urukiko rwa Los Angeles kuri ...

On: 19-02-2025 at 05:46AM

News Image

Imbamutima z’Umworozi w’inkoko watewe inkunga ya Miliyoni 145 Frw zitishyurwa

Edouard Twizerimana, Umuyobozi wa Eddy Farm Ltd ikora ubworozi bw’inkoko zitera amagi, mu karere ka ...

On: 19-02-2025 at 05:41AM

News Image

Guverinoma y’u Rwanda yahagaritse ubufatanye bwose yari ifitanye n’u Bubiligi mu mishinga y’iterambere kuva mu 2024-2029.

Guverinoma y’u Rwanda yahagaritse ubufatanye bwose yari ifitanye n’u Bubiligi mu mishinga y’iterambe...

On: 18-02-2025 at 02:26PM

News Image

M23 yateguye umuganda mu mujyi wa Bukavu

Umutwe witwaje intwaro wa M23 wateguye umuganda mu mujyi wa Bukavu uherereye mu ntara ya Kivu y’Amaj...

On: 18-02-2025 at 12:47PM

News Image

Chancen International yasinyanye amasezerano y’ubufatanye na ICK

Ikigo Mpuzamahanga cyishyurira urubyiruko mu mashuri makuru na kaminuza cya Chancen International, c...

On: 18-02-2025 at 12:44PM

News Image

Museveni yagaragaje ko abumva ko Besigye adakwiye gufungwa bashyigikiye ko Uganda ihungabana

Perezida Yoweri Kaguta Museveni yagaragaje ko abumva ko umunyapolitiki Dr Kizza Besigye adakwiye guf...

On: 18-02-2025 at 08:45AM

News Image

U Busuwisi: Umudepite yasabye ko RDC ihagarikirwa inkunga kugeza Tshisekedi avuye ku butegetsi

Umudepite mu Nteko Ishinga Amategeko y’u Busuwisi, Andreas Alfred Glarner, yasabye igihugu cye guhag...

On: 18-02-2025 at 04:50AM

News Image

Perezida wa Argentine mu mazi abira nyuma yo kwamamaza ‘Cryptocurrency’, igateza igihombo

rezida wa Argentine, Javier Milei, ari gusabwa kwegura nyuma yo kwamamaza ifaranga ry’ikoranabuhanga...

On: 18-02-2025 at 04:47AM

News Image

U Rwanda rwavuze ku hazaza h’ibikorwa byaterwaga inkunga na USAID

Guverinoma y’u Rwanda yatangaje ko nta nkunga z’Ikigo cya Amerika gishinzwe iterambere mpuzamahanga ...

On: 18-02-2025 at 04:44AM

News Image

Amerika: TikTok yongeye kugaragara kuri ‘App Store’ na ‘Play Store’

Muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika ibyishimo ni byose ku bakunzi b’urubuga rwa TikTok rwongeye kugara...

On: 18-02-2025 at 04:41AM

News Image

Mfite ibibazo byinshi - Ruben Amorim utoza Manchester

Umutoza wa Manchester United FC, Ruben Amorim, yagaragaje ko afite ibibazo byinshi mu kazi ke, nyuma...

On: 18-02-2025 at 04:38AM

News Image

Minisante yatangaje ko kuzamura imisoro ku nzoga n’itabi bigamije kugabanya indwara zitandura

Umunyamabanga wa Leta muri Minisiteri y’Ubuzima, Dr. Yvan Butera, yagaragaje impamvu yo kuzamura imi...

On: 18-02-2025 at 04:36AM

News Image

Ne-Yo mu buryohe bw’urukundo n’abagore batatu

Umuhanzi Ne-Yo aheruka kugaragara asomana n’abakunzi be batatu, bishimangira inkuru zari zimaze imin...

On: 18-02-2025 at 04:33AM

News Image

António Guterres wa Loni yashimangiye isenywa ry’umutwe wa FDLR

Umunyamabanga Mukuru w’Umuryango w’Abibumbye, António Guterres yatangaje ko intangiriro yo gukemura ...

On: 18-02-2025 at 04:30AM